Ziemniaki to niewątpliwie jedne z najpopularniejszych warzyw w Polsce. Choć przez niektóre osoby uważane są bezwartościowe i kaloryczne, w rzeczywistości zawierają wiele cennych składników odżywczych. Kartofle obfitują w witaminy z grupy B, witaminę C i K. Ponadto stanowią doskonałe źródło minerałów, takich jak wapń, magnez, potas, żelazo, sód i cynk. Technologia uprawy ziemniaków nie jest szczególnie skomplikowana. Z tego względuu warto posadzić je na działce czy w przydomowym ogrodzie. Niezmiernie ważne jest odpowiednie przygotowanie gleby. Jeśli o to zadbamy, będziemy mogli cieszyć się obfitymi plonami. Jak wygląda uprawa ziemniaków krok po kroku? Odpowiadamy!
Wybór odmiany ziemniaków
Pierwszą, a zarazem najważniejszą kwestią jest wybór sadzeniaków. Wbrew pozorom to wcale niełatwe zadanie. Na świecie istnieje około tysiąca odmian ziemniaków. Nie wszystkie rosną i plonują tak samo dobrze na każdym podłożu. Wiele zależy od stanowiska, żyzności i rodzaju ziemi. Jeśli chodzi o uprawę ziemniaka w naszym kraju, najlepiej sprawdzą się typowo polskie odmiany, ponieważ są one najbardziej przystosowane do lokalnych warunków klimatyczno-glebowych. Należą do nich między innymi: Denar, Ingrid, Bellarosa, Michalina, Miłek, Bartek, Finezja czy Owacja. Poszczególne typy ziemniaków różnią się od siebie wielkością, twardością, wyglądem, smakiem, a także czasem zbiorów. Warto postawić na odmianę, która wpisze się w nasz kulinarny gust. Dzięki temu ziemniaki będą dla nas nie tylko zjadliwe, ale nade wszystko bardzo smakowite.
Przy wyborze sadzeniaków warto kierować się plennością danej odmiany. W ten sposób będziemy mogli cieszyć się imponującymi zbiorami z naszej własnej uprawy. Nie bez znaczenia jest odporność ziemniaków na choroby. Głównie chodzi tutaj o trzy najgroźniejsze, takie jak: zaraza ziemniaka, mokra i sucha zgnilizna bulw oraz rizoktonioza. Mają one bezpośredni wpływ na jakość i obfitość plonów. Jeśli zależy nam na ekologicznej uprawie (bez oprysków), należy zwrócić na tę cechę szczególną uwagę. Bardzo ważny aspekt stanowi wygląd bulw ziemniaczanych. Warzywa przeznaczone na sadzenie powinny być silne i zdrowe. Wszystkie, które mają widoczne jakiekolwiek oznaki choroby, są uszkodzone, należy odrzucić. Warto wybierać bulwy jak najmniej porośnięte kiełkami, ponieważ właśnie takie najobficiej rodzą.
Przygotowanie gleby pod uprawę ziemniaków
Aby ziemniaki mogły się prawidłowo ukorzenić, muszą mieć zapewnione optymalne warunki do rozwoju. Z tego powodu kluczowe znaczenie ma właściwe przygotowanie podłoża pod uprawę. Wykonując odpowiednie prace przygotowawcze w swoim ogrodzie lub na działce będziemy mogli cieszyć się zdrowymi, dorodnymi plonami. Podstawowym, a zarazem najważniejszym zabiegiem jest spulchnienie gleby. Czynność ta polega na naruszeniu wierzchniej warstwy darni, w konsekwencji czego staje się ona bardziej napowietrzona.
Ręczne przekopywanie ziemi potrafi być wyjątkowo uciążliwe i męczące, dlatego warto zdecydować się na zakup glebogryzarki spalinowej. Urządzenie posiada ostre noże tnące, które umożliwiają naruszenie nawet bardzo twardej i zbitej gleby. Glebogryzarka sprawdzi się na każdym polu uprawnym - niezależnie od jego wielkości. Można ją również wykorzystać przy zakładaniu trawnika. Warto zwrócić uwagę na akcesoria do glebogryzarki, które są bardzo pomocne w pracach polowych, jak na przykład kultywator (do spulchnienia roli), brona (do pokruszenia bryły gleby, usunięcia chwastów), czy obsypnik (przyda się do formowania redlin).
Kultywator do glebogryzarki
Kultywator do glebogryzarki służy do spulchnienia roli przez wzruszenie na głębokość 5-20cm, posiada 5 sprężynowych zębów o regulowanym rozstawie..
Obsypnik do glebogryzarki
Służy do formowania redlin w uprawie ziemniaka i innych warzyw
Spulchnianie gleby należy przeprowadzić przed sadzeniem ziemniaków. Wpłynie to pozytywnie na wzrost roślin, ponieważ ułatwi swobodny dostęp powietrza i wody do ich korzeni. W przypadku, gdy napotkają one na swojej drodze zbite bryły ziemi, nie będą się mogły prawidłowo rozwinąć i pobierać najcenniejszych składników odżywczych. Bardzo ważne, by gleba była pozbawiona wszelkich zanieczyszczeń, w tym resztek pożniwnych, gdyż zwiększa to ryzyko wystąpienia rizoktoniozy - niebezpiecznej choroby grzybowej. Aby poprawić jakość gleby, można zastosować nawozy mineralne, które wzbogacą ją o niezbędne składniki pokarmowe.
Sadzenie ziemniaków - warunki uprawy
Uprawa ziemniaków wbrew pozorom wcale nie jest trudna. Z powodzeniem można wyhodować te warzywa w przydomowym ogrodzie bądź na działce. Termin sadzenia bulw przypada z reguły na koniec marca/ początek kwietnia, choć wszystko tak naprawdę zależy od temperatury gleby. Jeżeli na głębokości 10 centymetrów ziemia nagrzeje się do 8-10 stopni Celsjusza, można śmiało przystąpić do sadzenia kartofli.
Wczesne odmiany ziemniaków, jak sama nazwa wskazuje, sadzi się nieco wcześniej - z reguły wtedy, kiedy temperatura gleby wynosi 5-6 stopni Celsjusza. Do sadzenia wybiera się bulwy zdrowe, o średnicy nieprzekraczającej 6 cm. Kiełki bulw powinny być grube i krótkie. Nie powinno być ich też zbyt dużo, ponieważ podczas sadzenia będą się łamać. Ma to negatywny wpływ na ich wzrost i plonowanie.
Sadzeniaki umieszcza się w gruncie całe. Głębokość sadzenia zależy do wielkości bulw. Dla mniejszych sadzeniaków powinna wynosić ok. 5 cm, a dla większych ok. 8 cm. Ważne jest zachowanie odpowiedniej odległości pomiędzy sadzonkami. Rośliny należy sadzić co 20 (małe) i 45 (duże). Dzięki temu będą mogły swobodnie rosnąć i pobierać najcenniejsze składniki odżywcze. Ogromne znaczenie ma rozstaw pomiędzy rzędami. Wystarczająca odległość to 70-90 cm. Warto zwrócić na to uwagę, ponieważ taki rozstaw zapewnia nie tylko lepsze plonowanie ziemniaków, ale również bezproblemowy dostęp do sadzonek. Pamiętajmy, by ziemniaków nie sadzić przed i tuż po roślinach psiankowatych, a także okopowych, gdyż podłoże po nich nie jest za bardzo korzystne.
Pielęgnacja ziemniaków na działce
Ziemniaki nie wymagają szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Bezpośrednio po posadzeniu nie muszą być podlewane, bowiem w ich bulwach znajdują się spore ilości wody. Dodatkowo nadmierne nawadnianie sadzonek może spowodować gnicie bulw. Podlewanie warzyw jest wskazane nade wszystko w okresie długotrwałej suszy. Kluczowe znaczenie ma regularne usuwanie zarośli i chwastów. Równie ważnym elementem jest formowanie redlin. Taki zabieg powinno się wykonywać po upływie około 2-3 tygodni od posadzenia. Dzięki niemu rośliny będą bardziej odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne, a także wydadzą obfitszy plon.
Uprawa ziemniaków obejmuje również nawożenie. Bardzo dobrze sprawdzą się nawozy mineralne - można wykorzystać mocznik lub popularną polifoskę. Jeśli chodzi o mniejsze areały, świetnym wyborem będą nawozy humusowe. Najcenniejsze składniki odżywcze można również dostarczyć roślinom poprzez nawożenie dolistne. Oprysk natychmiastowo jest pobierany przez liście i łodygę ziemniaków, co niewątpliwie przekłada się na skuteczność jego działania.
Zbiory ziemniaków - kiedy i jak przystąpić do wykopków?
Kiedy jest odpowiedni czas na wykopki? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ wszystko zależy od tego, jaką odmianę ziemniaków wybraliśmy. Ziemniaki wczesne zbiera się pod koniec czerwca oraz przez cały lipiec, czyli w okresie ich kwitnienia. Przymierzając się do wykopków, najpierw rozgarniamy ziemię, a następnie delikatnie wyjmujemy dorodne bulwy. Pamiętajmy o tym, żeby wczesne młode ziemniaki spożywać na bieżąco, gdyż nie nadają się one do przechowywania na zimę. Z czasem po prostu więdną i tracą swój smak.
Jeżeli chodzi o odmiany średniopóźne - ich zbiory przypadają na połowę sierpnia i trwają do końca września. Przy czym trzeba mieć na względzie to, iż u schyłku lata trzeba przyciąć nadziemne części roślin, a jadalne bulwy pozostawić w gruncie jeszcze przez około 2 tygodnie. Całkiem późne odmiany kartofli zbieramy przez cały wrzesień. Po wykopkach dobrze pozostawić warzywa na jakiś czas na słońcu, aby wyschły. Później warto przesypać je do worków lub skrzynek, które przepuszczają powietrze i schować w ciepłym, suchym pomieszczeniu, jak na przykład piwnica czy spiżarnia. Jadalne bulwy ziemniaczane mogą przebywać tam maksymalnie przez okres sześciu miesięcy.
W przypadku małych upraw ziemniaki można wykopać samodzielnie - za pomocą motyki. Należy uważać, by nie uszkodzić bulw, ponieważ mogą się one psuć. Jeśli chcemy zaoszczędzić sobie pracy warto pokusić się o zakup dobrej jakości wykopywaczki do warzyw i ziemniaków. W tym przypadku nie musimy martwić się o uszkodzenie bulw, gdyż następuje to bardzo rzadko. Ze względu na małą masę, wykopywaczka rewelacyjnie współpracuje z glebogryzarką spalinową.
Dlaczego warto sadzić ziemniaki?
- Sadzenie ziemniaków jest bardzo proste, dlatego nawet amatorzy mogą spróbować swoich sił, zakładając własną uprawę.
- Ziemniaki są bardzo zdrowe - zawierają mnóstwo wartościowych składników odżywczych.
- Z kartofli można przyrządzić wiele pysznych i zdrowych dań.
- Odpowiednio dobrane odmiany ziemniaków zachwycą doskonałym smakiem.
Podsumowanie
Ziemniak to bardzo wartościowe warzywo, które towarzyszy nam niemal cały rok. Jest bogatym źródłem błonnika oraz wielu witamin i minerałów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Posiadając kawałek własnej działki, warto pomyśleć o uprawie ziemniaka. Wbrew pozorom, wcale nie jest ona bardzo skomplikowana. Na początek warto zastanowić się nad odpowiednią odmianą ziemniaka. W naszym kraju najlepiej plonują polskie odmiany, tj. Denar, czy Miłek i inne. Pod uprawę ziemniaków odpowiednio napowietrzyć glebę, by ułatwić dostęp składnikom odżywczym. Ziemniaki z reguły sadzi się w kwietniu, chociaż wszystko zależy od odmiany i temperatury gleby. Wykopki wczesnych odmian przeprowadza się na przełomie czerwca/lipca, natomiast późniejsze odmiany zbiera się pod koniec sierpnia i przez cały wrzesień.
