Piękny trawnik przy domu - któż nie chciałby go mieć? Wbrew pozorom uzyskanie reprezentacyjnego trawnika nie jest bardzo trudne - wystarczy tylko trochę pracy i odpowiednie przygotowanie gleby, by stworzyć idealne warunki do wzrostu trawy. Poniżej znajdziesz krótki poradnik na temat zakładania trawnika, który pomoże Ci wyhodować piękną zieloną połać terenu przy domu.
W jakim terminie zacząć zakładanie trawnika?
Pierwszym, co trzeba mieć na uwadze przy zakładaniu trawnika, jest odpowiedni termin. Dokładny czas zakładania trawnika będzie zależeć od tego, czy zdecydowaliśmy się na sianie trawy, czy trawnik z rolki.
Sianie trawnika najlepiej przeprowadzić wiosną, gdy ziemia obeschnie już po zimie, a temperatura powietrza osiągnie przynajmniej 10°C (czyli na ogół w kwietniu lub początkiem maja) lub pod koniec lata, gdy nie ma już upałów, ale nadal jest ciepło, a gleba zawiera wystarczająco dużo wilgoci (najczęściej robi się to od połowy sierpnia do końca września). Teoretycznie wysiew nasion trawy można też prowadzić latem, ale w takim wypadku trzeba pamiętać o konieczności częstego zraszania siewek - nawet krótkotrwałe przesuszenie może je zniszczyć i cała praca pójdzie na marne.
W przypadku zakładania trawnika z rolki mamy szersze okno, zwłaszcza w drugiej połowie roku - rolki trawnika można rozkładać wiosną, późnym latem lub nawet jesienią. Trawa z rolek ma wyższą odporność na niskie temperatury niż świeżo wykiełkowane źdźbła prosto z nasion, dzięki czemu można zakładać trawnik z rolek nawet w listopadzie.
Przygotowanie podłoża - najważniejszy etap w zakładaniu trawnika
Odpowiednie przygotowanie podłoża to najważniejszy krok na drodze do pięknego trawnika, bez względu na to, czy zamierza się go wysiać, czy wyłożyć. Nawet najlepsze nasiona, rolki czy sprawny system nawadniający nie pomogą, gdy gleba nie będzie na nie właściwie przygotowana. Świetnie sprawdzają się przy tym ogrodowe glebogryzarki spalinowe - dzięki nim szybko i sprawnie przygotujemy glebę nawet na bardzo dużym podwórku. W ofercie Globstal znajdziemy przydatne akcesoria do glebogryzarek, dzięki którym przy użyciu jednego sprzętu możemy wykonać wiele prac zwiazązanych z zakładaniem i pielęgnacją trawnika. Przejdźmy jednak do sedna tej części tekstu, czyli prac, które trzeba wykonać, zanim można będzie założyć trawnik. Oto kolejne etapy przygotowanie gleby pod piękną i zdrową trawę:
1. Oczyszczenie terenu
Na wstępie trzeba usunąć z powierzchni mającej być trawnikiem chwasty, kamienie, gruz, śmieci, gałęzie, korzenie oraz liście wyciętych stamtąd roślin. Można zrobić to ręcznie lub wykorzystać specjalne przystawki do glebogryzarki, takie jak grabie lub równiarka. Jeśli na powierzchni gleby znajduje się wiele grud, warto sięgnąć po wał strunowy, który bez problemu je rozdrobni.
2. Ułożenie instalacji
Jeśli pod trawnikiem mają znaleźć się jakieś instalacje (np. drenaż, przewody elektryczne, czy automatyczne nawadnianie) to najlepszy moment na ich rozłożenie. Przy ich wkopywaniu trzeba pamiętać, żeby znalazły się poniżej spulchnianej warstwy gleby.
3. Przekopanie gleby
Glebę pod trawnik należy następnie dokładnie przekopać. Jak głęboko? Na wysokość szpadla, czyli ok. 20-30 cm. Pokrywa się to też z głębokością pracy większości ogrodowych glebogryzarek. Na tym etapie należy też usunąć resztę zalegających w glebie korzeni, kamieni, chwastów itp.
W przypadku gleb mało urodzajnej (np. piaszczystej) lub bardzo ciężkiej (np. gliniastej) przed przekopaniem warto wyłożyć na nią warstwę kompostu (grubą na ok. 10 cm), którą później wmiesza się w glebę. Ponownie najlepiej sprawdzi się tutaj glebogryzarka, gdyż od razu spulchni i zmiesza podłoże.
4. Dostosowanie właściwości gleby
Pod trawnik najlepiej spisuje się przepuszczalna gleba piaszczysto-gliniasta (do 20-30 cm głębokości) o przepuszczalnym podglebiu. Na glebach gliniastych takie warunki można uzyskać, dodając do nich żwiru frakcjonowanego o uziarnieniu 0-4 mm - poprawi to ich właściwości powietrzno-wodne i umożliwi silne, swobodne rozrastanie się korzeni trawy. Na słabych piaskach należy zwiększyć zawartość próchnicy w glebie, dodając do niej torfu lub ziemi kompostowej.
Istotne dla rozwoju trawnika jest także pH gleby. Większość traw znajduje optymalne warunki do wzrostu w przedziale pH 5,5-6,5. Przy kwaśniejszych glebach trzeba będzie zmienić ich odczyn przez wapnowanie.
5. Kształtowanie i wyrównanie terenu
Małe trawniki mogą pozostać płaskie, lecz warto nadać im niewielki spadek (ok. 1-3%), żeby woda mogła swobodnie spływać. Sprawny odpływ wody jest szczególnie ważny w okolicach fundamentów domu. Większe połacie trawnika mogą być lekko pofałdowane, ale ich nachylenie nie powinno przekraczać 3%.
Przekopaną i dostosowaną pod uprawę trawy powierzchnię należy następnie wyrównać - ostateczny poziom powierzchni przyszłego trawnika powinien być równy lub nieco wyższy od graniczących z nią obrzeży i nawierzchni (np. ścieżki czy podjazdu dla samochodu). Zanim jednak do tego dojdzie, teren trzeba będzie poddać tzw. plantowaniu (czyli ogrodowej wersji niwelacji terenu) - za pomocą niwelatora (lub ewentualnie długiej poziomicy) należy wyznaczyć poziom, a następnie zaznaczyć go fizycznie na powierzchni z użyciem słupków i np. sznurka. Kolejnym krokiem jest usunięcie garbów i zakopanie dołków. Gdy teren będzie już równy, trzeba dokładnie ubić ziemię przez wałowanie. Również tutaj przyda się glebogryzarka wyposażona w dodatkowe elementy - potrzebne będą do tego obciążniki i walec ogrodowy.
To również dobry moment na wkopanie obrzeży trawnikowych.
6. Odchwaszczanie
Po wyrównaniu terenu należy zostawić go na określony czas odłogiem:
- Jeśli powierzchnia nie była silnie zachwaszczona, zakładanie trawnika można kontynuować po ok. 2 tygodniach.
- W przypadku terenu opanowanego przez chwasty, mimo ich wcześniejszego usunięcia część roślin wciąż pozostaje w ziemi. Taką powierzchnię trzeba będzie zostawić odłogiem na dłużej (3-5 tygodni), systematycznie wyrywając pojawiające się chwasty lub potraktować środkiem chwastobójczym, jeśli nie mamy aż tyle czasu. Zabieg chemiczny przeprowadza się przynajmniej na tydzień przed wysiewem/wyłożeniem trawnika i minimum kilka dni przed ewentualnym nawożeniem.
Gdy ziemia już dobrze osiądzie, można przejść do ostatniego (opcjonalnego) etapu przygotowania jej pod przyszły trawnik.
7. Nawożenie (opcjonalnie)
Właściwe zakładanie trawnika można poprzedzić jeszcze nawożeniem - to, czy zabieg ten jest potrzebny, należy skonsultować ze specjalistą. To samo tyczy się doboru odpowiedniego preparatu. Nawożenie z zastosowaniem produktów dedykowanych trawnikom przeprowadza się na tydzień przed siewem/układaniem trawy - sprawdzi się tutaj niewielki ręczny siewnik. Po rozprowadzeniu nawozu trzeba go zmieszać z glebą, delikatnie ją zarabiając, a później obficie podlewając.
Na kilka dni przed wysiewem/rozkładaniem stosuje się też nawóz wieloskładnikowy dostarczający do gleby azot, fosfor i potas. Przy trawnikach wysiewanych powinny to być tzw. nawozy startowe, które zapewnią odpowiednią dawkę składników pokarmowych potrzebną w fazie wschodów i początkowego wzrostu traw.
Siew czy rolka - jaki trawnik wybrać?
Wybór między tymi dwiema metodami zakładania trawnika to wbrew pozorom nie tylko kwestia wygody - większe znaczenie ma funkcja, jaką będzie pełnić trawnik oraz warunki, w jakich ma rosnąć. Przyjrzyjmy się im zatem bliżej.
Trawnik z siewu
Siane trawniki można zakładać w różnych miejscach - cienistych, nasłonecznionych, a nawet narażonych na wysychanie. Można kupić mieszanki traw o rozmaitym zastosowaniu - ozdobne, rekreacyjne czy przystosowane do konkretnych warunków. Ile nasion potrzeba? To zależy od wybranej mieszanki - każda z nich ma na opakowaniu podaną normę siewu. Ogólnie można jednak założyć, że na każde 100 m2 trawnika wysiewa się od 2,5 do 3,5 kg nasion. Wysiewając mniej, ryzykuje się przerzedzone wchody znacznie bardziej podatne na opanowanie przez chwasty. Przed zakupem należy też sprawdzić datę ważności nasion - te przelegujące zbyt długo tracą zdolność kiełkowania (po roku spada nawet o kilkadziesiąt procent).
Sianie trawy powinno odbyć się przy ciepłej, wilgotnej i bezwietrznej pogodzie. Tuż przed tym zabiegiem warto lekko (bez wgłębień i nierówności) przegrabić ziemię - ułatwi to późniejsze przykrycie nasion. Ziemia powinna być lekko wilgotna, więc w razie konieczności należy ją delikatnie nawodnić. Siew (ręczny lub siewnikiem) należy prowadzić równomiernie, dlatego warto podzielić nasiona na dwie równe porcje i przejść całą powierzchnię dwa razy - najpierw wzdłuż, a później w poprzek. Dobrze jest też od razu podwójnie obsiać krawędzie trawnika, bo najczęściej to właśnie one wymagają późniejszego uzupełnienia.
Wysiane nasiona przykrywa się później cienką warstwą ziemi (ok. 1 cm), którą następnie trzeba poddać wałowaniu i podlać. Strumień wody powinien być rozproszony, aby nie doszło do wypłukania nasion. Od tej pory ziemia z nasionami powinna pozostawać stale wilgotna aż do wykiełkowania wszystkich gatunków wysianych traw - nasiona traw kiełkują zwykle ok. 10 do 16 dni. Niektóre gatunki potrzebują na to jedynie 7 dni, ale zdarzają się również takie, którym zajmuje to aż 30 dni. Dokładny czas kiełkowania podaje się na opakowaniu nasion. Jak podlewać kiełkujący trawnik? Najlepiej kilka razy na dobę, ale niewielką ilością wody.
Trawnik z rolek
Standardowe rolki pozwalają na zakładanie trawnika w dobrze nasłonecznionych i umiarkowanie wilgotnych miejscach. Oczywiście można też zamówić bardziej wyspecjalizowaną darń do zadań specjalnych, ale będzie ona sporo droższa. Niewątpliwą zaletą rolek trawy jest szybsze osiągnięcie efektu końcowego - trawnik na ich bazie ukorzenia się w ok. 10 dni. Są jednak znacznie bardziej wrażliwe na silne przesuszanie - przykładowo jeśli zakładanie trawnika ma miejsce w trakcie upałów, bez regularnego podlewania cała darń szybko obumrze. Wybierając darń na przyszły trawnik, trzeba zwrócić uwagę na jej stan zdrowia, jednolitość koloru i stopień rozwoju systemu korzeniowego. Nie powinno w niej być chwastów i tzw. łysin. Ile rolek będzie potrzebne? To zależy od ostatecznej wielkości trawnika - rolki produkowane są w standardowych wymiarach i wystarczy podzielić powierzchnię trawnika przez powierzchnię pojedynczej rolki. Warto jednak pamiętać, by zachować przynajmniej 10% zapasu.
Jeśli chodzi o przygotowanie gleby, postępuje się tak jak pod trawnik z siewu. Poszczególne płaty trawy wykłada się obok siebie dokładnie w taki sam sposób, jak układa się panele podłogowe - szczeliny między nimi powinny się mijać. Rozłożoną darń trzeba starannie docisnąć, a później zwałować i podlać. Trzeba też pamiętać o wyrównaniu krawędzi trawnika - wystarczy do tego nóż. Rolki najlepiej rozkładać od razu po przywiezieniu i nie składować ich zbyt długo. Jeśli już jest to konieczne, należy ułożyć je w stosach po maksymalnie 5 warstw lub rozłożyć w zacienionym miejscu i regularnie podlewać, jeśli mają przetrzymać upały.
Zakładanie trawnika krok po kroku - podsumowanie
Aby prawidłowo założyć trawnik, trzeba przede wszystkim odpowiednio przygotować glebę. To, czy zdecydujemy się na założenie trawnika przez siew nasion, czy gotowe darniowe rolki ma znaczenie drugorzędne. Przy większości prac ziemnych nieocenioną pomocą będzie glebogryzarka ogrodowa - dzięki niej znacznie ułatwisz sobie początkowe etapy zakładania trawnika.